Trước khi tìm hiểu về cấu tạo bể phốt 3 ngăn ta nên hiểu định nghĩa hay nhiệm vụ của nó.
1. Bể phốt là gì? hay Chức năng của bể tự hoại ( bể phốt)
- Nhiệm vụ của bể phốt là lưu giữ các chất thải ở dạng đặc và lỏng một thời gian để chúng phân hủy thành chất lỏng chảy vào cống thoát chung . Bể phốt cần kín để vi sinh vật kỵ khí phân hủy chất thải hữu cơ.
Bể phốt đạt tiêu chuẩn phải đáp ứng được ba chức năng: thứ nhất là thải loại chất rắn, tiếp đó là lưu trữ bọt váng và bùn, thứ ba là xử lý về mặt sinh học.
Trong quá trình phân hủy, chất rắn đọng lắng ở đáy bể, bùn tích tụ lơ lửng bên trên, bọt váng nổi trên bề mặt. Suốt quá trình phân hủy này , khí thoát ra từ lớp bùn quánh mang theo một lượng chất rắn lên bề mặt bể và tích tụ với lớp bọt váng.
2. Bản vẽ cấu tạo bể phốt tự hoại 3 ngăn.
Về cơ bản cấu tạo bể phốt 3 ngăn gồm có:
- Ngăn chứa: Ngăn chứa có nhiệm vụ chứa trực tiếp chất thải từ nơi xả thải xuống, thường ngăn chứa sẽ lớn hơn các ngăn còn lại, thường là 1/2 dung tích bể.
- Ngăn lọc: Ngăn lọc có nhiệm vụ lọc các chất thải nhỏ lơ lửng, Ngăn lọc thường có dung tích bằng 1/4 dung tích bể.
- Ngăn Lắng: Lắng lại các chất cặn không thể phân hủy được.Ngăn lắng thường có dung tích bằng 1/4 dung tích bể.
Mặt bằng bản vẽ bể phốt 3 ngăn có kích thước 2x3m phủ bì chia làm các ngăn chứa, lọc, lắng. với bể phốt 3 ngăn này dùng được cho nhà ở gia đình nhỏ hơn 5 phòng ngủ. Tùy vào độ sâu của bể phốt mà làm tường bo quanh làm tường 110 hay 220.
Trên mặt của bể phốt 3 ngăn đặt các tấm đan bê tông cốt thép. Các tấm đan bê tông cốt thép này có kích thước bề ngang thường nhỏ hơn 1m, bề dài thường rộng bằng bề ngang của bể để dễ thao tác thi công mang vác. Tấm đan bê tông có chiều dày 10-12cm. Trong trường hợp tấm đan bê tông đặt dưới gara ô tô phải tính toán chiều dày. cũng như kết cấu của tấm đan bê tông chịu được lực đè của xe.
- Bể phốt có ba ngăn : chứa, lắng, lọc : trong đó ngăn chứa lớn nhất, có thế nằm ngay dưới khu vệ sinh tầng một . Từ ngăn chứa sang ngăn lắng để lỗ rộng ( 150x150mm) gần sát mặt bể .
Từ ngăn lắng sang ngăn lọc không để lỗ chảy trực tiếp mà dẫn nước qua một cút sành . Chú ý chiều của ống cút sành thoát nước có miệng phía năng lọc, mục đích là để chất thải lơ lửng tiếp tục lắng xuống phía dưới đáy bể . Cần tuân thủ nguyên tắc đáy ống đường vào bê phải cao hơn đường ra ít nhất 10cm, để ngăn không cho nước trong bể thâm nhập trở lại đường ống lên thiết bị việ sinh và ngăn ngừa sự hình thành chất rắn trong ống cống .
Lỗ thông hơi của bể phốt rất quan trọng, để lượng khí hình thành trong quá trình lên men không bị tích tụ. Đã có trường hợp nhà vệ sinh bị nổ tung sau vài năm sử dụng vì bể phốt quá kín, không có ống thông hơi . Ống thông hơi phải đi lên mái, vượi qua mái khoảng cách ít nhất là 30cm và có ống quay ngang để tránh mưa các vật rơi vào làm tắc ống và tránh được mùi thoát ra từ bể phốt gây ô nhiễm xung quanh. .
Tấm đan được đổ bằng bê tông cốt thép M250, thép đan ngang không chịu lực sử dụng thép D10, thép đan dọc chịu lực sử dụng thép D12a150. Trên mỗi tấm đan được gắn các móc thép D10 cách mép tấm đan bằng 1/4 chiều dài toàn bộ tấm đan. Các móc thép để thao tác khi thi công lắp đặt bể phốt.
Bảng ghi chú vật liệu sử dụng và thống kê cốt thép chi tiết bể phốt.
3. Những lưu ý khi thi công bể nước ngầm.
- Bể phốt phải được xây bằng gạch đặc , vữa xi măng mác 50. Chọn loại gạch nung già , gạch sành càng tốt . Sau khi xây xong bể, phải dùng đất lấp theo từng lớp mỏng . Tránh đầm nến quá chặt gây phát sinh ứng lực quá mức trong bể, có thể làm nứt vỡ bể .Nên theo cách lấp đất và tưới nước ẩm vào từng lớp rồi mới lấp lớp đất tiếp theo . Tron lúc đó , bể phốt được đổ đầy nước để tránh áp lực từ đất làm phá vỡ bể . Trước khi đậy nắp bể phốt cần chú ý dọn vệ sinh sạch sẽ, không để tồn đọng rác rưởi, nhất là gạch vụn, vữa chạt, cát trong năng chứa . ngăn lọc có thể dùng các lớp lọc đơn giản như cát, than xỉ để làm trong nước thải trước khi ra cống ngầm , sẽ hạn chế được cặn tắc làm nghẽn ống . Cần đánh dấu vị trí nắp bể tại năng lọc để khi cần thiết , có thể cậy lên sửa chữa . Tuy nhiên nếu bể xây đúng quy cách kỹ thuật, việc sửa chữa này hãn hữu mới xảy ra . Bọn vẫn có thể lát gạch đậy lên mà không nên làm nắp cống để tránh mùi hôi . Cẩn thận hơn , có thể làm lỗ thăm ở ngăn chữa vào một vị trí khuất sát tường, đề phòng trường hợp bể đã quá đầy chất thải rắn không phân hủy được , phải dùng oto hút bể phốt để hút lên .
- Đường ông đặt cần có độ dốc về hướng thoát nước và cũng cần chú ý đến cao đọ của cống cái (cống ngoài nhà). Nếu cống không sâu lắm so với mặt đường hiện tại , tực là không chệnh lệch nhiều so với nên nhà , cần tính toán chính xác từng vị trí các khúc nối , hay lệch gốc, để đảm bảo có độ dốc tối thiểu mà vẫn không theo hướng ngược vào nhà . Nếu độ dốc này quá hạn chế cần ưu tiên cho đoạn từ bể phốt , hố ga ra , để nước tạo áp lực chảy mạnh về hướng thoát .
